De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) begrijpt dat werkgevers zich verantwoordelijk voelen voor de veiligheid op de werkvloer en dat problemen met alcohol, drugs en geneesmiddelen daarvoor een bedreiging kunnen vormen. Maar volgens de AP kan je niet zomaar van medewerkers eisen dat ze meewerken aan een alcohol of drugstest.
Resultaten van alcohol- drugstesten zijn gezondheidsgegevens. Volgens de privacywet mag je als werkgever deze gegevens alleen verwerken als daarvoor een wettelijke uitzondering bestaat. Gegevens over gezondheid zijn zogeheten ‘bijzondere persoonsgegevens’, net als bijvoorbeeld etniciteit, seksuele voorkeur, politieke overtuiging en biometrische gegevens. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) beschermt deze gegevens door een algemeen verbod op de verwerking hiervan. Slechts bij hoge uitzondering mag in heel specifieke gevallen hiervan worden afgeweken. En dan alleen onder strikte voorwaarden, omdat juist bij de verwerking van deze gegevens grondrechten in het geding kunnen komen.
Voor sommige werknemers die risicovolle beroepen uitoefenen, zoals bijvoorbeeld piloten en schippers, bestaat nu al een wettelijke uitzondering. Voor risicovolle beroepen waarvoor nog geen specifieke wetgeving is, moet de wetgever de afweging maken of die alsnog moet worden gemaakt, aldus de AP. Hoewel de AP kan zich goed kan voorstellen dat bedrijven de mogelijkheid willen hebben om personen in de uitoefening van een risicovol beroep te testen op het gebruik van alcohol, drugs of geneesmiddelen, is daarvoor volgens de AP dus eerst nieuwe wetgeving nodig.
Eén van de grondslagen voor verwerking is ‘toestemming’. Toch biedt dat geen uitkomst. De manier waarop je toestemming vraagt moet bijvoorbeeld voldoen aan een aantal specifieke eisen, zoals ondubbelzinnig, specifiek geïnformeerd én vrijelijk gegeven. Met name dat laatste is in de arbeidsrelatie vanwege de gezagsverhouding uiterst discutabel. Een werknemer kan een vraag van zijn werkgever moeilijk weigeren. Toestemming is dan ook geen reële optie.
Naar mijn stellige overtuiging laat de AVG wel enige ruimte en zou de AP en de overheid hier ook anders tegenaan kunnen kijken. Wat je wel altijd kunt doen is een concrete zorg ten aanzien van een medewerker met de medewerker zelf, maar zeker ook met de bedrijfsarts bespreken. De bedrijfsarts heeft immers de mogelijkheid om een werknemer te onderzoeken. Indien er reële twijfels zijn om een werknemer zijn werk te laten uitvoeren, dan kan je hem ook uitnodigen voor een bezoek aan de bedrijfsarts.
Heb je een concrete zorg en/of is er op de werkvloer iets voorgevallen, aarzel dan niet om vrijblijvend contact met ons op te nemen of lees meer over 'privacy op de werkvloer' op onze site. Voor (meer) invloed op de levensstijl van je medewerkers, verwijzen we je ten slotte graag naar ons artikel: 'invloed op de levensstijl van uw werknemers'.
© 2024 Advocaten van Nu