Het einde van de traditionele arbeidsovereenkomst?
Steeds vaker huren ondernemingen, in plaats van eigen personeel, andere bedrijven, een platform(werker) en/of zzp-er in om al dan niet tijdelijk een deel van het werk te laten verrichten. In bijna geen van deze gevallen heeft de betreffende opdrachtgever/ werkverschaffer de bedoeling om met de betreffende werker een traditionele arbeidsovereenkomst aan te gaan. En dat is op zich ook prima. Andersom maakt het deze werkers vaak helemaal niet uit op wat voor soort contract ze werkzaam zijn, zolang ze zinvol werk hebben dat prima wordt betaald en flexibel is. So far so good.
Alles of niets
Een deel van het probleem is dat de wetgever heel wat consequenties heeft verbonden aan het hebben van een arbeidsovereenkomst. Denk aan recht op WW, ZW, loondoorbetaling bij ziekte, scholing, arbeidstijden, minimumloon etc. Dat maakt het belang van het al dan niet hebben van een arbeidsovereenkomst zo groot. Als maatschappij hebben we deze rechten op dit moment (nog) gekoppeld aan de arbeidsovereenkomst. Is sprake van arbeid, loon en gezag dan ben je werknemer en heb je 'alles', maar valt bijvoorbeeld gezag weg, dan heb je 'niets'. Een tussencategorie, zoals in Engeland, kennen we namelijk (nog) niet.
Risico's
Of sprake is van ondergeschiktheid (gezag) en/of waar toezicht en leiding bij het verrichten van de arbeid ligt, is in de kluseconomie helemaal niet (meer) duidelijk. En daar loopt niet alleen de werker een risico, maar ook u als (platform)ondernemer, opdrachtgever en/of werkverschaffer, waar ik u graag op wijs.
Platformwerk(ers)
Het ene platform is het andere niet. Hoewel ze allemaal gebruik maken van internet, algoritmes en een grote arbeidspool, verschillen platformen onderling sterk. Bijna ieder platform heeft zo'n beetje zijn eigen verdien- en businessmodel. Hierdoor is op voorhand niet precies te zeggen welke rol het platform speelt, wie met wie contracteert en waar de risico's dus liggen. De juridische relatie tussen platform en werker én werkverschaffer is derhalve niet in zijn algemeenheid te duiden.
Onbedoeld alsnog werkgever en/of bemiddelaar met alle gevolgen van dien?
Er spelen, met andere woorden, nogal wat (kwalificatie) vraagstukken. Wordt het werk bijvoorbeeld verricht door een zzp-er of door een schijnzelfstandige? En hoe zit het als werkverschaffers hun eigen werknemers of payrollkrachten bijvoorbeeld naast zelfstandigen een klus laten doen op de werkvloer waarbij voor alle werkers feitelijk dezelfde situatie en gezagsverhouding geldt? Is er nog wel een traditionele werkgever in de kluseconomie en zo ja wie dan (platform of werkverschaffer) en is er wellicht onbedoeld sprake van bemiddeling met als gevolg dat er géén tegenprestatie van de werkzoekende bedongen mag worden? Voor juristen is dit (heerlijk) voer om over na te denken, maar indien u achteraf wordt aangemerkt als werkgever of bemiddelaar terwijl u dat niet hebt voorzien, dan kan dat grote gevolgen hebben.
Conclusie
Niet iedere werker is een vrije vogel, maar de kluseconomie is ook niet vogelvrij. Tel daar bij op dat de wetgeving omtrent zzp-ers en het gezagscriterium aan verandering onderhevig is en hoog op de politieke agenda staat. Laat u daarom goed en tijdig voorlichten.
